کلیه، کارخانه ی تصفیه بدن است، هر میلی لیتر از خون در روز چند بار از این کارخانه عبور می کند و فیلترهای تصفیه کننده یا همان گلومرول های کلیوی سموم ذرات و املاح اضافه و مواد زاید حاصل از سوخت و ساز سلول ها را از خون جمع آوری می کنند و خون تازه و تمیز دوباره وارد چرخه گردش خون می شوند، اما این سموم چه می شوند؟
قسمت اعظم این مواد تصفیه شده، مواد حاوی نیتروژنی هستند که از متابولیسم مواد غذایی به وجود آمده اند. آب یا مایع اضافی خون سدیم و پتاسیم و مواد حاصل از تخریب اسیدهای آمینه بعد از جمع آوری به داخل حالب ترشح می شوند. حالب مثل یک ناودان این مایع را به منبعی منتقل می کند تا بعد از رسیدن به مقدار مناسب تخلیه شوند این منبع همان مثانه و مایع داخل آن هم همان ادرار است. تحلیل و بررسی محتویات ادرار برای تعیین وضعیت بدن و علی الخصوص کلیه ها و مجاری ادرار از راه تفسیر این آزمایش انجام می شوند.هر کدام از شما ممکن است در طول زندگیتان مجبور شوید چند بار آزمایش ادرار بدهید. دراین بخش آزمایش ادرار ازنظر قند و پروتئین وعفونت ها موردبررسی قرارمی گیرد. بهتر است ادرار اول صبحگاهی جهت این آزمایش استفاده شود.
شرح آزمایش
به طور کلی بیش از ۱۰۰ تست آزمایشگاهی مختلف می توان روی ادرار انجام داد که هر کدام از آنها به منظور خاص و برای تعیین علت های مختلف بیماری های گوناگون انجام می شوند. بین این تست ها می توان آزمایش های بسیار اختصاصی را هم پیدا کرد که نیازمند دستگاه های پیشرفته هستند و برای تعیین حالات بسیار خاصی از بیماری ها کاربرد دارند. اما آنالیز ادرار یا آزمایش ادرار که ساده ترین نوع آزمایش است معمولا برای عفونت های دستگاه ادراری ( کلیه ها، حالب و مثانه) تعیین وجود قند ادرار در بیماران دیابتی و وجود سنگ کلیه و فشار خون بالا و بعضی بیماری های کلیوی و کبدی خاص انجام می شود. در بسیاری از بررسی های روتین، آنالیز ادرار هم برای تعیین سلامت عمومی بدن درخواست می شود.
چه نکاتی را باید قبل از آزمایش ادرار در نظر بگیریم؟
آزمایش ادرار بهتر است صبح ها انجام شود. از مصرف بعضی غذاهای خاص مثل لبو، چغندر، هویج و شاه توت خودداری کنید. ایستادن زیاد قبل از انجام آزمایش و یا فعالیت شدید میتواند نتایج آزمایش را تغییر دهد. خانم ها اگر در زمان قاعدگی قرار دارند بهتر است آزمایش ندهند یا به پزشک اطلاع دهند. ۰.۵-۱ ساعت قبل از انجام آزمایش مقداری آب بنوشید. مصرف بعضی داروهای خاص مثل اریترومایسین و کوتریموکسازول هم رنگ ادرار را تغییر می دهند. داروهای مصرفی خود را در صورت امکان با مشاوره ی پزشک قطع کنید. “نمونه ی ادرار باید از وسط جریان ادرار تهیه شود”
آزمایش ۲۴ ساعته ادرار
در آزمایش ادرار ۲۴ ساعته به دنبال مقادیر فاکتورهایی می گردیم که از نظر کمی برای تشخیص بیماری ها به خصوص بیمار های کلیوی کاربرد دارد. اما آزمایش معمولی ادرار به بررسی کیفی و سریع بیماری هایی می پردازد که وجودشان از طریق ادرار مشخص می شود.
نمونه ادرار باید طی ۲۴ ساعت تهیه شود، در این مدت زمان مصرف مایعات مثل قبل باید باشد. برای جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته آزمایشگاه به شما گالنی که حاوی مواد نگه دارنده جامد یا مایع هست می دهد. برای گرفتن نمونه ادرار ۲۴ ساعته اولین ادرار خود را دفع کنید و زمان آن را یادداشت کنید و بعد از آن طی ۲۴ ساعت ادرار خود را در گالن بریزید و به آزمایشگاه تحویل دهید.